𝐌𝐚’𝐬 – “𝐝𝐢𝐞 𝐬𝐭𝐢𝐥 𝐛𝐞𝐰𝐚𝐚𝐫𝐝𝐞𝐫𝐬 𝐯𝐚𝐧 𝐤𝐮𝐥𝐭𝐮𝐮𝐫”

In die hartjie van Pretoria, voor die ingang van die ikoniese Voortrekkermonument, staan ’n standbeeld van ’n vrou en haar kinders. Hierdie pragtige simbool herinner ons aan die krag van vroue en die spesiale band tussen ’n ma en haar kind. Dit onderstreep stilweg ’n dieper waarheid – vroue speel ’n deurslaggewende rol in die bewaring en oordra van kultuur en erfenis aan toekomstige geslagte.

Dit laat ons ook nadink oor ’n belangrike vraag: watter rol speel moeders om kultuur en erfenis aan die volgende generasie oor te dra?

Tradisioneel is daar baie klem gelê op pa’s as die draers van kulturele nalatenskap. Hierdie verwagting spruit deels uit historiese narratiewe soos die Anglo-Boereoorlog, waar mans gesien is as die verdedigers van hul familie en kultuur. Vaders is dikwels beskou as diegene wat verantwoordelik is om ’n diep gevoel van identiteit, liefde en begrip van kultuur by hul kinders in te boesem.

Maar die lewe lyk vandag baie anders … Die dinamika van die gesinslewe het drasties verander. Baie gesinne het nie noodwendig ’n pa by die huis nie, of pa’s is dikwels weg en werk lang ure. In hierdie gevalle tree moeders in as die hoofversorgers. So, waar pas ’n ma in as dit kom by die leer van haar kinders van kultuur?

Die antwoord is eenvoudig, tog belangrik: Moeders speel ’n sleutelrol om erfenis lewend te hou.

Vanaf die oomblik wat ’n babatjie gebore word, is ’n ma hul eerste onderwyser en leraar. Deur alledaagse oomblikke – soos om slaaptydstories te vertel, liedjies te sing of kinders van familietradisies te leer – help moeders hulle kinders om te verstaan waar hulle vandaan kom. Selfs daardie resep wat al geslagte gedeel word, kan gesien word as ’n poging in die oordrag van erfenis en kultuur.

Kinders leer dikwels waardes en tradisies deur hul ma se woorde en optrede. Dit skep ’n sterk fondasie wat hulle lewenslank bybly. En dit is juis in hierdie intieme verhouding waar die grondslag lê vir die vestiging van waardes, tradisies en stories wat ’n kind se identiteit vorm.

Dwarsdeur die geskiedenis was vroue nog altyd die stil bewaarders van kultuur. Hulle is die bewaarders van rituele, die storievertellers en die organiseerders van familiebyeenkomste wat erfenis vier. Wanneer vaders afwesig of besig is, is dit dikwels die ma wat sorg dat belangrike kulturele praktyke gehandhaaf word.

Ons sien dit in gemeenskappe waar moeders skoolprojekte lei, geleenthede organiseer of help met kerkaktiwiteite wat kinders van hul geskiedenis leer. Hierdie pogings wys juis hoe belangrik moeders is om tradisies oor te dra.

Die Vrou-en Kinderbeeld by die Voortrekkermonument is nie net ’n huldeblyk aan die opofferings en krag van vroue nie; dit is vandag ’n oproep tot aksie vir moeders. Dit herinner ons daaraan dat die verantwoordelikheid om kultuur en erfenis te bewaar, nie beperk is tot een ouer of geslag nie. In plaas daarvan is dit ’n gedeelde nalatenskap.

In vandag se vinnige wêreld, waar tradisies maklik verlore kan gaan, het moeders ’n groot verantwoordelikheid – om hul kinders te leer om hul wortels te waardeer en hulle te help om seker te maak hul kultuur verdwyn nie.

Die rol van moeders in die behoud van kultuur en erfenis kan nie oorbeklemtoon word nie. Hulle is die stille krygers, die standvastige hoekpilare en die sterk heldinne van ons kulturele narratief.

Terwyl ons die mans eer wat oorloë geveg het en nasies gebou het, moet ons ook die vroue vier wat deur hul sorg en onderrig die siel van die kultuur lewendig gehou het. Moeders is waarlik die helde van ons erfenis.