Skaars ’n week nadat die bekende ruiterbeeld van generaal Koos de La Rey in Lichtenburg gevandaliseer is, het die Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge (FAK) op Saterdag 5 April verneem dat die borsbeeld op De la Rey se graf beskadig en sy kop afgekap is.
Die FAK het Lichtenburg op 3 April besoek om die vandalisering van die De la Rey-ruiterbeeld op die Lichtenburg-plein te ondersoek. Tydens hul besoek het die FAK-span ook die grafte van Koos en Nonnie de la Rey besoek, en was aangenaam verras om te sien hoe goed dié grafte deur die gemeenskap onderhou word. Min het die organisasie geweet dat hulle enkele dae later weer genoodsaak sou wees om in te gryp.
Met hul besoek, het die FAK by die Ditsobotla- munisipale kantore aangeklop om ’n skrywe aan die munisipale bestuur te oorhandig waarin geëis word dat daar beter na die erfenisbakens in Lichtenburg omgesien moet word.
De la Rey se graf is in April 2021 die eerste keer deur vandale beskadig. Die FAK het onmiddellik ingegryp en kon met die hulp van die beeldhouer Jacques Müller dié graf tot sy volle glorie herstel, maar nou is die dorp se erfenis opnuut onthoof en die FAK eis dat koppe moet rol.
Ziegfried van Huyssteen, bedryfshoof van die FAK, sê dit is duidelik dat die munisipaliteit nie in staat is om na die eie dorp se ryk kulturele erfenis om te sien nie. Hy moedig die gemeenskap aan om sáám met die FAK te werk om die verwoesting en agteruitgang stop te sit.
“Die FAK het sedert 2021, toe De la Rey se graf die eerste keer beskadig is, baie werk in Lichtenburg gedoen en dit word by die dag duidelik dat amptenare onbevoeg is om hul taak as beskermhere van die dorp behoorlik uit te voer,” sê Van Huyssteen.
Hy beklemtoon dat die FAK uiters ontsteld en ontevrede is met hoe traak-my-nie-agtig die munisipaliteit oor historiese bakens is.
In sy onlangse skrywe aan die munisipaliteit het die FAK dit duidelik gemaak dat die organisasie die munisipaliteit verantwoordelik hou. Die FAK het die munisipaliteit twee weke gegee om aan sy versoeke gehoor te gee. Sou dit wéér op dowe ore val, gaan die FAK tot aksie oorgaan.
“Ons besef hoe belangrik dit is om hierdie skatte te bewaar en daarom wil die FAK graag saam met De la Rey se nasate werk om te help om sy erfenis te bewaar en die beeld wat verlede week beskadig is, moontlik te hervestig,” sê Van Huyssteen.
Barry Müller, die FAK se hoof van nasionale projekte, is dit met Van Huyssteen eens dat daar nou ’n lyn getrek moet word.
“Die growwe nalatigheid van die Ditsobotla-munisipaliteit is ’n skande en dit is tyd dat hulle tot verantwoording geroep word. Die onherroeplike skade wat oor die afgelope paar jaar aan Lichtenburg se erfenis aangerig is, is skokkend en dit laat ’n mens wonder wat is volgende,” sê Müller.
Die Landboumuseum op die dorp lê weggesteek agter dig begroeide bosse en gras ná daar verlede jaar ’n brand op die terrein ontstaan het wat waardevolle erfenisskatte in puin gelaat het.
Die Ampie Bosman-museum het ook in 2024 afgebrand en staan stééds soos dit gestaan het ná die FAK daar was om te red wat te redde was. Intussen het plakkers hulself in die bouval tuisgemaak.
Die Afrikaanse Taalmonument en Voortrekker-Eeufeesgedenkteken is ook oor die jare onherroeplik beskadig.
“Verlede week is die beeld van Koos de la Rey beskadig en nou het sy graf ook wéér deurgeloop. Dit moet nou end kry,” sê Müller.
Om die Ditsobotla-munisipaliteit tot verantwoording te roep, het ons jóú hulp nodig. Volg die skakel en word ’n kampvegter vir jou kultuur!
