Op 24 Augustus 2024 het die Parys Kultuurnetwerk ‘n betekenisvolle erfenistoer onder leiding van bevelvoerder Hendrik Potgieter ter ere van die geskiedkundige gebeure van 1836 gehou. Die dag was gevul met aktiwiteite wat daarop gemik was om deelnemers op te voed oor die ryk kulturele geskiedenis van die streek.
Die toer het begin by die Vrystaatse Kultuurtuiste, Udolpho, waar deelnemers na Liebenbergkoppie, ‘n terrein net oorkant die rivier, gereis het. Hier is ‘n krans gelê ter herdenking van die tragiese Lienbenberg-moorde en -ontvoerings wat op 23 Augustus 1836 kort voor die Slag van Vegkop plaasgevind het. Die betekenis van hierdie gebeure is verder beklemtoon deur die komende Oktober 2024 herdenking van die Slag van Vegkop.
Na afloop van die kranslegging het die Vaal Kultuurnetwerk ‘n klein optrede by Liebenbergkoppie aangebied wat die Slag van Vegkop uitgebeeld het. Die opvoering, wat die aandag van baie kinders getrek het, het die dapperheid van Barend Liebenberg uitgebeeld. Ten spyte van waarskuwings om na die veiligheid van die kampe by Kopjeskraal te verhuis, het Liebenberg se besluit om te bly gelei tot die verwoestende verlies van sy gesin, asook die families van Du Toit en Meester McDonald. Tydens hierdie geleentheid is twee lede van die Vaal Kultuurnetwerk, wat erken word vir hul toewyding tot erfenisbewaring, toekennings van waardering oorhandig.
Die toer het toe voortgegaan na die Plaas Kopjeskraal, ‘n terrein van historiese betekenis waar die trekkers volgens oorlewering begrawe is. Hierdie ligging dra ook diep spore van die Anglo-Boereoorlog, veral dié wat verband hou met generaals Dewet en De La Rey. Nadat hulle Kopjeskraal verken het, het die groep die Vredefortkoppies besoek, ‘n terrein ryk aan ‘n verskeidenheid trekkers en ander historiese elemente. Die hergebruik van die Tswana-nedersetting deur die Britte tydens hul agtervolging van generaal Dewet op hierdie terrein was besonder noemenswaardig en het die deelnemers se belangstelling geboei.
Die dag is terug by Udolpho afgesluit met ‘n heerlike braai. Deelnemers het ook ‘n vertoning van die film “Die Rebel” geniet, wat ‘n boeiende narratief met oorlogsintriges verskaf het. Boonop het ‘n besoek aan die Udolpho-museum verdere diepte bygedra tot die dag se erfeniservaring.
Jan-Danie Malan, Kultuurorganiseerder Sentraal, het die belangrikheid van sulke kultuurgeleenthede vir die oordrag van erfenis aan toekomstige geslagte beklemtoon. Hy het opgemerk: “Sonder erfenis, of met die verduistering van erfenis, is Suid-Afrika net nog ‘n land. Ons moet waaksaam bly om ons kulturele nalatenskap te bewaar.”
Die FAK het sy dank uitgespreek teenoor mnr. Tolmay, mnr. Durand en mnr. Pieterse vir die verlening van toegang tot hul grond, asook aan hul voormanne vir hul spoedige bystand waar nodig.
