Die Vaal-Kultuurnetwerk het op 8 Augustus ’n aangrypende konsentrasiekamp-opvoering, wat die geskiedenis van die Anglo-Boereoorlog en die verwoestende impak daarvan op gesinne uitgebeeld het, by die Jeugland-tehuis vir bejaardes aangebied. Die vertoning, onder die bekwame regie van Kobie Ströh, het die gehoor geboei en hartlike nadenke oor persoonlike geskiedenisse laat ontstaan.
Die verhaal is gesentreer rondom die gebeure na die ontdekking van waardevolle minerale, wat gelei het tot Brittanje se aggressiewe anneksasiepogings en die daaropvolgende oorlog. Die opvoering het die tragiese werklikheid beklemtoon waarmee Afrikanervroue en -kinders, wat geweldig gely het in Britse konsentrasiekampe, in die gesig gestaar het, met baie wat hul lewens verloor het in wat na verwys is as “helkampe”.
Jan-Danie Malan, kultuurorganiseerder van die FAK, het die historiese konteks vertel, terwyl Oom Peet Schabort, die bekende FE Celliers se aangrypende gedig “Dit is al” uitgevoer het. Die boeiende vertoning het die bejaarde gehoor teruggevoer na hul skooldae en herinneringe opgeroep van die gedigte wat hulle eens bestudeer het.
Die dramatiese uitbeelding het Mark Walkden en Nicky Janse van Vuuren, wat die aangrypende tonele uitgebeeld het van vroue wat met geweld na kampe geneem word en die vernietiging van hul huise, ingesluit. Walkden se lees van die Britse proklamasie het lig gewerp op die realiteite van tronkstraf en die verwoesting van plase, vee en oeste.
Na afloop van die optrede het verskeie mense vanuit die gehoor hul eie familieverhale uit daardie onstuimige tyd gedeel. Tannie Rinie Jonker het die verhaal van haar man se oupa vertel, wat ondenkbare verlies in die gesig gestaar het, maar uiteindelik hoop gevind het in hereniging met sy kind ná die oorlog. Haar verhaal dien as ’n voorbeeld van die veerkragtigheid van die menslike gees te midde van die wreedheid van konflik.
Malan het sy dankbaarheid uitgespreek vir die geleentheid om hierdie belangrike stuk geskiedenis te deel. “Ons as akteurs probeer om die geskiedenis lewendig oor te vertel. Dit is lekker om die erfenis oor te dra aan ’n ontvanklike gehoor soos die bejaardes van Jeugland. Baie dankie vir die gul ontvangs van die bestuur en dat ons ’n bietjie van ons entoesiasme met jou kon deel.”
Die Vaal-Kultuurnetwerk bly daartoe verbind om ons ryk geskiedenis te bewaar en te deel en om te verseker dat die stories van beide hartseer en hoop aanklank vind by toekomstige geslagte.
